Bánh phu thê – Biểu trưng cho sự gắn bó son sắt của tình chồng vợ

Bánh phu thê, chắc đã không còn xa lạ đối với mỗi người Việt Nam, chiếc bánh vẫn thường xuất hiện trong mỗi dịp lễ tết, cưới hỏi. Bánh phu thê không chỉ là một trong những loại bánh truyền thống của Việt Nam mà còn hàm chứa trong đó triết lý âm dương của cả dân tộc. Từ một đặc sản của làng Đình Bảng – Bắc Ninh, bánh phu thê đã nhanh chóng nổi tiếng và trở thành một loại bánh được ưa chuộng trên khắp đất Việt.

Sự tích ra đời làm nên chiếc bánh phu thuê hay còn gọi là xu xê:

Tục truyền, tên gọi bánh phu thê là do sự tích vua Lý Anh Tông đi đánh trận, người vợ ở nhà thương chồng vất vả đã tự tay vào bếp làm bánh gửi ra cho chồng. Vua ăn thấy ngon, nghĩ đến tình vợ chồng đã đặt tên bánh là bánh phu thê. Cũng vì tên gọi ấy mà bánh phu thê (hay cũng còn gọi là xu xê) luôn được buộc thành cặp, biểu trưng cho sự gắn bó son sắt của tình chồng vợ.

Có người lại truyền nhau tên gọi bánh “phu thê” gắn liền với câu chuyện kể về vợ chồng người lái buôn thuở xưa. Chuyện kể rằng, trước lúc người chồng lên đường đi buôn ở phương xa, người vợ làm bánh tặng chồng và thề rằng cho dù xa nhau nhưng lòng nàng vẫn luôn ngọt ngào, đậm đà như bánh. Chồng cảm động đặt tên cho bánh là bánh phu thê.

Chẳng ngờ đến phương xa, người chồng bị say đắm bởi sắc đẹp của các cô gái lạ và không muốn quay về. Người vợ ở nhà biết tin liền làm bánh gửi cho chồng kèm theo lời nhắn:

“Từ ngày chàng bước xuống ghe

Sóng bao nhiêu đợt bánh rầu bấy nhiêu”.

Nhận được bánh và lời nhắn của vợ, người chồng hối hận liền tức tốc quay về và không còn nghĩ đến chuyện thay lòng đổi dạ nữa. Từ đó, người ta truyền nhau rằng bánh phu thê tượng trưng cho sự thủy chung của vợ chồng và thường hay có mặt trong tiệc cưới như một lời nhắn nhủ đến các đôi vợ chồng trẻ.

Nguyên liệu bánh phu thê làm rất đơn giản:

+ Vỏ bánh: 100g bột khoai (potato starch), 150g bột năng (tapioca), 100g đường, 5g muối, 450ml nước, dừa non thái sợi, 2 muỗng canh dầu ăn.

+ Nhân bánh: 200g đậu xanh, 80g đường, 2 thìa canh dừa non băm nhỏ, 1 thìa dầu ăn.

+ Đựng bánh: Hộp nhựa ( như loại đựng bánh plan), bọc thực phẩm.

+ Lá dứa, gấc

Cách làm nhân bánh phu thê:

Đậu xanh: chúng ta đem vo sạch, đãi và nhặt hết những hạt thối ra, đem ngâm với nước muối để qua đêm, tránh khi ăn nhân sẽ bị đắng.

– Ngâm đỗ xanh trong nước ấm khoảng 30 phút để cho hạt đỗ được mềm ra. Chuẩn bị giá hấp hoặc vỏ hấp có sẵn trong nồi cơm điện và 1 chiếc khăn mỏng. Trải đều chiếc khăn trong khay hấp , đổ phần đỗ xanh vào và bắt đầu hấp. Cho nước vào nồi rồi đặt khuôn hấp lên, chúng ta hấp trong khoảng 15 phút, khi nước sôi thì cho nhỏ lửa lại.

– Khi hấp xong chúng ta sờ tay thấy mềm là được, không cần chín quá vì chúng ta còn phải xay đỗ ở bước sau.

– Chúng ta dùng máy xay sinh tố và xay phần đỗ ra, chúng ta nhớ xay bằng cối chuyên xay đỗ nhé. Mỗi lần xay chúng ta bỏ đỗ, đường và 1 chút nước lọc để xay nhé.

– Cứ thực hiện xay cho đến hết phần đỗ thì chúng ta bỏ ra một bát riêng.

– Phần đỗ này chúng ta cho lên chảo, đổ 1 chút dầu ăn đảo lại cho đậu không bị dính, sua khi được hỗn hợp thì đổ ra bắt đầu nặn thành hình tròn vừa phải. Mỗi lần nặn chúng ta xoa chút dầu ăn cho đỡ dính .

– Được 1 đĩa nhân bánh chúng ta để ra đĩa, chờ làm vỏ bánh xong chúng ta cho vào nặn cùng.

Cách làm vỏ bánh phu thê:

– Đổ phần bột năng ra 1 chiếc bát to, cho đường ( tùy theo khẩu vị chúng ta có thể dùng nhiều đường hoặc ít đường), nước cốt dừa. Cho một chút dừa nào vào phần bột, dừa nạo chúng ta có thể chia thành nhiều phần khác nhau, chúng ta làm bao nhiêu màu thì chúng ta làm bằng đó phần dừa nạo.

– Đổ khoảng 250ml nước vào nếu dùng 150g bột năng. Dùng muôi hòa đều hỗn hợp này lên .

– Bắc nồi lên bếp để đun hỗn hợp, khuấy đều tay, đến khi hỗn hợp này sánh lại và tắt bếp, nhưng vẫn đảo đều tay khuấy cho hỗn hợp sánh mịn đặc .

– Tiếp theo chia phần bột thành nhiều phần theo màu sắc, hương vị chúng ta làm, ví dụ hương 1 dừa 1 phần bột, hương vị dâu 1 phần, hương vị cam 1 phần bột, cứ làm tương tự như vậy đến khi hết phần bột và phần màu chúng ta có. Dùng muôi chúng ta khuấy đều lên cho phần màu và bột hòa quện vào nhau.

Cách nấu bánh phu thê:

– Sau khi xong chúng ta dùng lá chuối hoặc khuôn nhỏ chúng ta gói bánh để đem đi hấp, cứ cho 1 phần bột, rồi ở giữa để 1 nhân đỗ, xong lại cho tiếp 1 phần bột cho kín nhân là được, thực hiện như thế cho hết phần bột bánh với các màu khác nhau.

• Nếu là khuôn chúng ta đậy nắp tại, là hộp chúng ta gói bóng nilon, nếu vỏ chuối chúng ta gói lại rồi hấp. Có thể dùng bất cứ thứ gì phù hợp để gói bánh lại chứ không nhất thiết dùng khuôn.

Bí quyết trong cách làm bánh phu thê ngon đó chính là cho thêm vào một muỗng cà phê nước hoa bưởi hay bột vani để tạo thành mùi thơm hấp dẫn.

– Đặt nồi hấp lên cho nước vào, bật bếp cho khi sôi bắt đầu đặt bánh vào. Chúng ta chỉ cần hấp 15 phút là bánh chín, vì nguyên liệu chúng ta đã hấp cũng gần chín rồi.

Gói bánh phu thê và tạo hình:

– Sau khi hấp chín bánh chúng ta chuẩn bị lấy bánh ra và gói bánh. Chuẩn bị giấy nilon bọc thực phẩm, dừa nạo, vừng rang sẵn.

– Trải lớp bóng nilon ra, cho 1 bánh đã hấp vào, trên mặt bánh chúng ta rắc một chút dừa nào và vừng, rồi bọc kín bánh lại, bước này chúng ta chặt tay để cho chiếc bánh được mịn. Làm tương tự như vậy, sau khi hết bánh có các màu thì chúng ta bày ra đĩa.

– Sử dụng một lượng bột vừa đủ rồi dùng tay rê kín sau đó ép bánh dẹp xuống thành hình vuông hay hình chữ nhật tùy ý và phải được gói khi bột còn nóng.

– Bánh xu xê làm xong nên để tủ lạnh khoảng 2 ngày thì ăn sẽ rất ngon. Chiếc bánh mịn, ăn giòn ngoài vỏ, mềm bên trong thì đã đạt yêu cầu nhé.

– Bánh xu xê ăn có vị ngọt, vị béo của nước cốt dừa nhưng khi ăn lại không bị ngấy, bởi vị giòn thanh mát của bột năng. Để giúp thưởng thức món ngon tuyệt vời đến như vậy đòi hỏi người nấu phải có sự khéo léo trong cách làm bánh xu xê.

Lưu ý khi ta làm món bánh phu thê:

– Phải dùng đúng tinh bột. Nếu không có tinh bột đậu xanh, thay phần bột đó bằng đậu năng (bánh sẽ dẻo hơn 1 chút, tinh bột đậu xanh giúp bánh được giòn)

– Có thể tạo màu vàng với tinh bột nghệ (sẽ không bị mùi nghệ), đỏ với củ dền/nước ép vỏ thanh long, cam với nước ép cà rốt.

– Không hấp quá lâu bánh sẽ bị mềm. Hấp xong thấm bánh cho thật ráo. Để bánh thật ráo nguội mới gói, nếu không bánh dễ hư

– Có thể sắp sẵn vài sợi dừa dài

– Bánh xu xê được làm từ nhân đậu xanh càng ngâm trong thời gian lâu sẽ càng dễ bị thiu. Đậu xanh tuyệt đối không thêm nước khi xay.

– Trước khi hấp để giúp tăng thẩm mỹ cho bánh thì cần phải hấp trước khi gói. Nên gói chặt vỏ bánh lại với nhau để nước không dính vào bên trong dễ bị tình trạng thiu.

– Bột bánh sẽ bị cứng và rất khó làm khi bị nguội đi, khi gặp phải trường hợp này bạn chỉ cần mở lò vi sóng và cho bột vào ở mức thấp nhất ( khoảng 2 phút ) bột sẽ mềm đi khi được làm nóng.

– Để đảm bảo được độ đều của màu bánh và dễ nặn hơn thì bạn chỉ cần thật nhanh tay trong lúc nhào bột, sên kĩ nhân bánh và đảm bảo vỏ chín hoàn toàn thì sẽ lâu hỏng hơn.

Có những món ăn nguyên liệu rất đơn giản nhưng cho ra hương vị thơm ngon! Chúc các bạn thành công với món bánh này!

CÔNG TY TNHH SẢN XUẤT – THƯƠNG MẠI – DỊCH VỤ – AN THÀNH